30 de jul. de 2007

Hatikva

Ben, logo de desconectar un pouco no fin de semana, xa volta o blogue ó seu carreiro habitual dos últimos meses. Esta noite, gustaríame falar da Hatikva, a canción que serve de himno nacional de Israel. Lembreime dela o outro día, mentres cantabámo-lo noso himno na Praza da Quintana, e xa nese momento pensei en que estaría ben aludir algo a ela; se os galegos fosemos máis conscientes dos moitos paralelismos que hai entre a súa procura identitaria, política, cultural... e a nosa, se cadra veríamos con outros ollos a un pobo que só é culpable de intentar (e acadar) o mesmo polo que nós devecemos.

A Hatikva foi composta no ano 1878 por Neftalí Herz Imber, un xudeo residente na rexión polaca de Galicia. A música é un arranxo sobre unha peza popular da tradición asquenazí moldava. Nesa época, cando se comenzaba a amosar de xeito cada vez máis evidente o fracaso da asimilación, a canción contiña, nunhas poucas liñas, todo canto o pobo xudeo anhelaba; un pouco de luz ó final do túnel. Non en vano, o seu significado é Esperanza. Paralelamente, coincidindo co auxe das aliás, rápidamente se espallou por Eretz Israel.

Sobran na Historia casos de músicas que, por froito dos acontecementos, deixaron de ser meras cancións para pasar a representar todo un ideal, unha forma de ve-lo mundo. A esa categoría pertencen A Marsellesa, o Himno de Riego, ou L´Estaca, de Lluis Llach. Á mesma pertence, tamén, esta breve composición que os primeiros sionistas levaron consigo ó asentarse na Terra. A letra é a seguinte:

"Mentres palpite o corazón
dunha alma xudea,
e rumbo ó Oriente
dirixa a mirada
non estará perdida índa a nosa esperanza,
esa esperanza de dous mil anos,
de ser un pobo libre na nosa terra,
a Terra de Sión e Xerusalem".

A Hatikva foi versionada unha e mil veces. Dende o heavy metal de Marty Friedman ó clasicismo de Barbra Straised, foron moitos os artistas que fixeron a súa particular interpretación da mesma. De entre tódolos vídeos que atopei no Youtube, o que elexín para pechar este post é unha interpretación ante o Kotel, o Muro das Lamentacións. Espero que lles guste.

29 de jul. de 2007

Augas de Março

Hoxe vai unha tarde demasiado bóa coma para perdela pensando en política. Mellor saír á rúa, ir á praia ou, de quedar na casa, que sexa con música tan fermosa coma esta:

26 de jul. de 2007

Cymerman e Sardá

Probablemente, o mellor da reportaxe de Dutifri sobre Israel é a conversa entre Javier Sardá e Henrique Cymerman, corresponsal de La Vanguardia e Antena 3 para Oriente Medio, e profundo coñecedor da rexión. E, maila que Sardá me parece un comunicador sobresaínte, e se note que tiña intención de ser obxetivo, ó falar sobre Israel non deixa de esvarar en lugares comúns. Unha mágoa.

Atentos a Cymerman:

Kroke no Festigal

Un cuarto de hora durou o tema instrumental co que Kroke empezou o seu concerto no Festigal; por desgraza, a tarxeta de memoria da miña cámara de fotos claudicou moito antes. Anque a duración non é moita, e a calidade tampouco é para tirar cohetes, valga este vídeo de mostra para aqueles que non puideron estar alí.



Asemesmo, veño de colgar na conta de Flickr algunhas das fotos que tirei durante o concerto:





24 de jul. de 2007

Véspera do Día da Patria


Se hai un día e un lugar para xuntarnos os galegos, ese é mañá en Compostela. Para moitos de nós, o Día da Patria é o máis cercano que temos a un día santo, e o certo é que non está exento dos seus rituáis. A manifestación dende a Alameda, o silenzo tenso cando pasamos xunta ós de FPG no Toural, a busqueda desesperada dun bar logo do discurso na Quintana (gustaríame saber canto gañan os bares do Franco ese día) e logo, tal vez, a comida na Carballeira.

E pola tarde, a dar unha volta polo Festigal, que cada ano está mellor, anque non sei se quedarei a oír a Kroke. Maila que ás veces é algo agobiante, o vintecinco de xullo segue sento o meu festivo favorito. Por iso, tanto ós que veñen aquí porque lles gusta o que hai, coma ós que veñen só a indignarse, desexolles a todos os leitores un feliz Dia da Patria.

23 de jul. de 2007

Vinte mil madeleines

"En contraste coa pobre Madeleine, non naceron en Rothley nin teñen ollos claros ou tez branca. As súas condicións infrahumanas reflectin a moralidade dun mundo que tolera todo dos petroleiros, e a dos medios que nunca os mencionan porque están ocupados satanizando a Israel."

"Atopamos a Madeleine. A vinte mil delas. Sábese onde están pero non se moverá un dedo para rescatalas. Deixaráselles morrer nos seus camelos para non ferir as sensibilidades dos donos do ouro negro."

EUREKA, 20.000 MADELEINES, artigo de Gustavo Perednik,
visto en Galiza-Israel.

Pódese falar máis alto, pero non máis claro. No mesmo artigo, outro dato demoledor sobre a ablación do clítoris: "Seis mil adolescentes son sometidas diariamente á práctica, unha cada quince segundos".

Nada de isto vai a variar no futuro. E todo porque o importante non é cales sexan ou non as tiranías reais, senón a quén lle atibuámos nós ese rol. Por desgraza para os nenos dos camelos, ou as nenas ás que lles arrincan o clítoris, Europa xa elexiu a súa besta negra.

21 de jul. de 2007

Este domingo, Dutifri en Israel


Este domingo, ás 21:30, o programa de viaxes Dutifrí, presentado por Javier Sardá, estará adicado á cidade de Xerusalem. O xornalista catalán fará o percorrido acompañado de Pilar Rahola e do cantante Ramoncín (o de Rahola é evidente, pero non teño nin idea de cal é a relacción que hai entre este último con Israel).
.
O programa cubrirá a boda do fillo dun rabino, a celebración do Shabat cunha familia que perdeu un fillo mentres cumpría o servizo militar, e as opinións dun ex-soldado disconforme co exército.

20 de jul. de 2007

Libertade de expresión "bien entendida"

A nova non é tanto esta coma esta. O incrible non é a medida absurda e reaccionaria, senón que os propios compañeiros de profesión pidan moderación. Así, segundo Jose María Varona, vicepresidente da Federación de Humoristas Gráficos de España:

"Yo me puse en contacto con mis compañeros de El Jueves cuando tuve conocimiento de lo que habían hecho y les dije que, en mi opinión, se habían pasado, que la portada era soez."

"Este tema no tiene nada que ver con las caricaturas de Mahoma, esta portada está totalmente fuera de lugar".

Se a portada é de peor ou mellor gusto é algo que decidirán os leitores, non un xuíz. Pero en qué século estamos?

19 de jul. de 2007

Música Klezmer

Por se algúen ten interese en coñece-la música Klezmer, pode facerse unha idea con este vídeo. Vinno neste blogue, adicado a este xénero musical propio dos xudeos de Europa Oriental.



Celebrando un día de festa:



Música xudea ou música cíngara? O mellor é xuntalas e a ver que sae:



E, para rematar, unha mestura con música electrónica. Esta foi a que máis me gustou, ademáis de facerme ver de novo canta bóa música hai fora dos circuitos convencionais:

17 de jul. de 2007

Curiosidade

Cossimo, é seu este blogue?

AMIA

Van xa trece anos de impunidade. E convén lembrar, para que non se repita.

14 de jul. de 2007

Unha avóa veneciana


Hugo Pratt

Tiña eu catro ou cinco anos, tal vez seis, na época na que a miña avoa me pedía que a acompañase ó Vello Gueto de Venecia. Iámos a visitar a unha das súas amigas, a señora Bora Levi, que vivía nunha casa vetusta. Chegábase ó cuarto desta señora por unha escaleira exterior de madeira, chamada a «escaleira tola», a «escaleira das ratas de sumidoiro», ou tamén a «escaleira turca». A boa muller dabame un peladillo, unha taza de chocolate espeso e ardente e dous biscoitos sen sal que non me gustaban nada. Logo, a miña avóa e ela adoitaban a sentarse a xogar ás cartas, sorrintes, murmurando frases para min incomprensibles. Para entreterme, só me quedaba o recurso de pasar minuciosamente revista a cada un dos cen medallóns, colgados na parede forrada de terciopelo roxo escuro, que me observaban detrás do seu óvalo de cristal. Digo que me observaban, porque aqueles medallóns contiñan vellos retratos de severos cabaleiros con uniforme dos Hasburgo, ou retratos de rabinos confinas trenzas negras e sombreiros de ancha ala. Todos parecían mirarme cunha insistencia cercana á indiscreción.

Xa un pouco violento, ía á ventá da cociña e contemplaba dende alí unha praciña salpicada de herba e un pozo con brocal cuberto de hedra. O seu nome: Patio Segredo, chamado Arcano. Para chegar a el había que abrir sete portas, cada unha das cales tiña grabado o nome dun shed, demo da caste dos Shedim enxendrada por Adán cando éste foi separado de Eva despóis do seu acto de «desobediencia». Cada unha das portas amosaba ó abrirse unha palabra máxica: Sam Ha, Mawet, Ashmodai, Shibbetta, Ruah, Kardeyakos, Na´Amah.

Un día, a señora Bora Levi tomoume da mane levoume ó Patio Secreto, aluemeando o noso camiño cunha menorah, o candelabro de sete brazos. Cada vez que ela abría unha porta, apagaba unha vela. O patio estaba cheo de esculturas e de graffiti: un rei armado de arco e frechas ensartando a un deus, un recén nacido, unha cazadora tamén con arco e frechas, unha vaca cun só ollo, unha estrela de seis puntas, un círculo trazado no chan para facer bailar nel a unha rapaza espida, os nomes dos ánxos caídos: Samuel, Satael, Amabiel. A dama xudea falábame de tódalas cousas e contestaba ás miñas preguntas. Logo, abría unha porta ó fondo do patio e conducíame por un caleixón no que medraba alta a herba, e que levaba a outro patio maravilloso. Crin voltar a velo moito máis tarde, cheo de flores, nunha casa da Xudería de Córdoba.

Lembro dque no Patio Secreto había unha señora moi fermosa, sempre rodeada de nenos e de adolescentes que xogaban arredor dunha xigantesca mariposa feita de anacos de cristal de cores. Era Aurelia, a mariposa gnóstica. A gnosis presentándose a si mesma coma fonte inagotable de sabiduría e ofrecemento, en mil reflexos coloreados, o que desexa cada cal.

Estas dúas prazas, unidas entre si por este caleixón escondido, de nome «Pasaxe Estreito da Nostalxia», constituía o centro fabuloso no que se fundían dous mundos secretos: un, o das disciplinas talmúdicas; o outro, o das disciplinas filosóficas esotéricas xudeo-greco-orientáis. Todo aquel laberinto de escaleiras, ruas, patios e prazas chamábase «Serrallo das Belas Ideas», ou ben «Serrallo dos Hebreos». En tan espléndido lugar, eu xogaba no nenos xudeos que mesmo sabían cantar as cousas dos tempos antigos que escalar as tapias prohibidas. As nenas tiñan, ademáis, inquietantes sorrisos que eu lía nos seus ollos, á sombra dourada dos desváns. Todos eles foron os primeiros en facerme descubrir os Abraxas de Basílides e os símbolos pitagóricos, as serpes en crecente de lua e os debuxos de Menandro e de Saturnino. Foi alí onde por primeira vez, oín os nomes de Simón o Mago, Manes, Oríxenes, Arrio, Valentín, Xustino, Carpróctares, Epifanio, Tertuliano, Agustín, Hipatia e tantos outros. Foi nese mundo fascinante donde se me falou da Clavícula de Salomón e da esmeralda de Satán, a cal, segundo a tradición hermética, teríase desprendido da fronte do anxo do mal para convertirse no símbolo da «ciencia maldita» entre os homes.



Ó cabo dalgún tempo, a miña avoa decidía que xa era hora de voltar a casa (nos viviamos ó outro lado da cidade, na Bragora), e con verdadeira dor física separábame daqueles misteriosos amigos. Eu era todavía xoven demáis para que os meus país me deixaran saír só e tiña que agardar toda unha semana, ás veces máis, para voltar ó ghetto. No camiño de volta pasabamos polo Rio della Sensa, na madonna dell´Orto, donde se atopan empotradas, nos muros do antigo «Fontegno degli Arabi», as estatuas de tres irmáns sarracenos: El Rioba, Sandí e Afani. CAndo eu preguntaba quénes podían esos persoaxes vestidos «á grega», a miña avoa respostaba que eran mouros, mamelucos turcos, dándome a enteder que aquelo era algo do que non había que falar. Despóis do cal, ela ía xugar un número da «loto», segundo a cábala veneciana das loterías.

Aquelas preguntas sen resposta acerca de turcos, sarracenos e árabes excitaba a miña curiosidade ata o punto de levarme a pedir explicacións ós moitos membros da miña familia. Así me enterei de que os Genero, por parte da miña nai, procedían da cidade española de Toledo, e eran de orixe xudeo-sefardita, convertidos ó cristianismo á raíz das crueis persecucións de 1390, en España. Os Genero tiñan lazos de parentesco cos Toledanos, os Greggyos e os Azim; estos últimos eran sopradores de vidro bizantinos en Murano.

Na familia falábase a miúdo de mercaderes ou de espías árabes chegados a Venecia en busca do que os piratas venecianos lles quitaran. Pódese decir que este era incluso un tema cotiá entre nós. Lémbrome de que, un día, un dos meus tíos levoume a unha praza escondida moi preto de San Marsilian e ensinoume un morcego de mármore verde nun nicho de alabastro. Explicoume que era o símbolo dunha seita de aventureiros sarracenos relaccionados cos Templarios e os Cabaleiros Teutónicos. Foi pasando o tempo. Comencei a ir só ó ghetto, e frecuentaba cada vez con máis asiduidade ós amigos que vivían nas dúas prazas e tamén as súas casas.

Despois, os acontecementos leváronme a África. En Etiopía, en Addis Abeda, atopeime o mesmo ambiente veneciano na comunidade greco-armeno-xudeo-exipcia. Nas bibliotecas de Debra Marcos, Debra Ghiorighis, Debra Mariam, nos libros e nas representacións coptas da raíña de Saba e do rei Salomón, descubrín que sempre están as sete portas segredas na vida dos homes que queren saber. Vin que as fórmulas máxicas sempre son sete, que os diáños son sempre os mesmos, que os libros ocultos parécense moito e que os anxos caídos son algo máis numerosos. Na literatura copta atópanse historias antigas con aditivos apócrifos. Os meus novos amigos de África oriental, un pouco máis vellos, contábanme historias maravillosas sobre os viaxes de Enoch e os Xardíns do Edén. As rapazas tiñan o mesmo sorriso inquietante que as nenas do ghetto, pero os ollos de maiólica das unhas eran moi diferentes dos ollos venecianos das outras.


Chegou a guerra e pasei algún tempos en Dancalia e en Ogadén, entre camelos e contrabandistas. Un cameleiro ensinoume que para entrar en Al-Jannha al-Adn, o xardín do Edén, hai que abrir sete portas no deserto, e que para iso hai que coñecer os nomes dos sete anxos terribles da tribo dos Shaitans, ou ben ir acompañado dun poeta que teña unha chave de ouro debaixo da lingua. Logo, un árabe eritreo informoume de que o Adriático se chamaba Giun Al-Banadiqin, o «Golfo dos Venecianos» e de que os exipicios denominaban a Venecia Al-Bunduqiyyah.


Cando regresei a Italia, índa non rematara a guerra: as casas do ghetto de Venecia estaban pechadas, e os xudeos que fuxiran delas escondíanse nas casas dos venecianos. Pola noite, en voz baixa, contábanse outra vez antigas historias hispano-árabes, falábse dunha cidade cabalística de Sefarad en Palestina, donde se atopaba a tumba de Simón Ben Yohai, a quen se lle atribúe a autoría da Zohar, o «Libro dos Esplendores». De novo, os días de festa, eu comía os biscoitos con sal que non me gustaban.

Acabou a guerra. Dende entón vou e veño polo mundo, case sen rumbo. Pero sempre acabo voltando a Venecia. Paséome polos seus caleixóns, cruzo os canais, detéñome nas pontes e decátome de que, nas ribeiras, xa non se ven esos cangrexos que, pola tarde, lacazaneaban ó sol. Xa non existe a «escaleira tola», nin tampouco está a señora Bora Levi. As ventás da súacasa aparecen tapiadas: é outro sitio. As miñas preguntas quedan sen resposta, ben porque os xóvenes non saben, ben porque os vellos non se queren lembrar.
Un día, atopei o nome da vella señora xudea que da daba o peladillo e a taza de chocolate ardente, grabado nunha placa de mármore xunto ó portal da antiga Schola Española, cos de outros xudeos deportados que non voltaron ó final da guerra. Estos nomes non son moi numerosos, pois Venecia agochou ós seus xudeos. Escondeunos nos seus «Patios Segredos», nos seus «Arcanos». Patios ocultos aínda hoxe detrás de celosos muro, os números dos cales cambian ante a ollada insistente de máis dun profano. Quedan os nomes vestustos que se van borrando nos seus grandes rectángulos brancos orlados de negro, coma esquelas mortuorias, e os gatos atigrados que parecen prantexar unha adiviñanza e suxerir que todo está alí, coma antes. Trátase de buscar. Dende o outro lado da Ponte Ebrea, pódese chegar ás tabernas onde aínda se xoga, coas antigas cartas árabes, á sarracena, á mahometana, á bela xudea. Xogos de oriente e de España. Os xudeos sefarditas conservaron as súas cartas, e as vellas chaves das súas casas españolas nos marcos das portas venecianas. Coma unha promesa para á diáspora debida á Inquisición española. Tamén na miña casa había unha chave española de Toledo; deixouma en herdanza a miña avóa, á vez que o seu fatalismo irónico e que un xogo de cartas árabes, que seguramente son máxicas.
Na Fondamenta que vai cara a Madonna dell´Orto e San Marsilian, hai un pazo cunha cruz teutónica, unha rosa e un camelo de pedra. A moita xente, iso non lle dirá nada; pero, cando se é veneciano de corazón, compréndese axiña que detrás dun símbolo teutónico agóchase seguramente un enigma; unha roseira que se enrosca ó redor dunha cruz virá a engadir misterio. A presenza dun camelo acabará por seducir do todo a alma dun veneciano, infinitamente inclinado cara canto supoña intriga.



Anque naceu preto de Rimini, Hugo Pratt sempre se considerou veneciano. Foi alí onde transcurreu a súa infancia, en parte narrada neste texto, que serve de prólogo a Fábula de Venecia, outra das aventuras do seu célebre persoaxe Corto Maltés.

O Ghetto de Venecia é o máis antigo de toda Europa. Foi creado no 1516, e nel estiveron obrigados a residir os xudeos venecianos ata que Napoleón decretou a igualdade de tódolos cidadáns no 1797. Ó marxe da praca á que alude Pratt, Venecia lembra ós seus xudeos perdidos na Shoah cunha serie de sete baixorrelevos, obra do lituano Arbit Blatas, que tratan a traxedia. Entre eles unha execución, traballos forzosos nunha canteira, a Revolta do Gueto de Varsovia, ou un dos trens nos que os deportaban.
.
Coma ben di, Venecia agochou ós seus xudeos. Maila todo, foron deportados aquí dous centos corenta e sete, dos cales, ó remata-la guerra, só oito voltaron a casa. A día de hoxe todavía unha trintena viven nel, dun total de cincocentos que residen na cidade.

O momento de marca-la liña


A continuación reproduzo a traducción ó galego dun artigo de Shlomo Ben Ami sobre os retos defensivos de Israel, publicado en Ynetnews. A aposta decidida de Ben Ami polos medios diplomáticos, e a destacada relevancia social que ten no seu país, fan del unha peza importante para acadar acordos cos países árabes moderados, prácticamente imprescindibles para axudar a supera-los atrancos que impiden a creación do Estado palestino. Xa na conferencia de Compostela incidira na idea de que Israel debería fomentar alianzas con ditos Estados, por teren todos eles o islamismo coma enemigo común e prioritario.
.
Aclarar que, onde fala de "home front" optei pola expresión "fronte doméstica" que, se ben resulta pouco natural, penso que reflicte ben a idea dunha fronte de batalla desdibuxada e en terreo israelí á cal alude. En caso de que algún fragmento resulte pouco claro, pode consultarse o orixinal aquí.

O momento de marca-la liña

A Segunda Guerra de Líbano, que comezou máis coma un acto reflexo que coma resultado dunha estratexia racional con obxectivos realizables, deixounos con varias conclusións importantes de cara ó futuro. Nunha guerra iniciada por un mesmo, coma no caso da Segunda Guerra do Líbano, a parte que comenza pode perde-la posición vantaxosa se o inimigo non é un exército regular que opere de acordo coas regras da guerra clásica. Isto é tamén o que lle aconteceu ao exército dos E.U.A. en Iraq. O ataque do choque e temor contra o exército de Saddam Hussein terminou nunha victoria concluínte, pero entón abríronse as portas do inferno, e o exército que ocupaba viuse atrapado nuha guerra asimétrica contra as milicias terroristas e suicidas.

Israel e as superpotencias máis fortes tamén fallaron igualmente en campañas asimétricas. Unha dura lección que aprender, que os israelís experimentaron persoalmente, son os límites difusos entre a fronte e a fronte doméstica.

Unha organización que non é un Estado tivo éxito ao usar a forza militar contra Israel coa forza dun exército, e ao obrar así redefiniu o campo de batalla futuro. Calquera inimigo, aínda que sexa un exército cunha enerxía inferior á das FDI, e cuxa cultura careza de calquera rastro da moralidade, non dubidará en usa-la súa capacidade balística para golpearnos na nosa fronte caseiro da maneira que fixo Hezbolá.

Un país pequeno e mesto coma é Israel non pode permitirse ser testemuña de novo das escenas do desamparo do pasado verán. O fortalecemento da fronte doméstica, sen prexuízo da importancia que pode ter, non pode se-la única resposta.

As vidas de residentes do norte non son menos valiosas cás dos residentes do centro de Israel. Sen embargo, un ataque de mísiles sobre Tel Aviv - e os sirios son capaces disto - terá implicacións de gran envergadura, posto que esta non é só a área máis densamente poboada, senón que tamén representa a cerna da economía de Israel.

Se Israel non pode prever tal ataque ou evitalo, éste tamén terá graves implicacións na economía israelí a nivel global.

Consenso internacional

A Segunda Guerra de Líbano foi a máis longa de tódalas guerras israelíes, a excepción da de Independencia. Se as FDI non gañaron a guerra non foi porque o mundo non lle dera tempo dabondo.

A paciencia da comunidade internacional fraqueou en varios puntos: En primeiro lugar, en determinado forcexeo dos réximes moderados do mundo árabe contra as forzas islámicas radicais, onde existe unha alianza secreta con Israel. A guerra de Israel contra Hezbolá foi tamén a guerra dos nosos veciños árabes.

Obviamente, Israel non debe asumir que esta alianza é incondicional. A resolución do conflito cos palestinos é vital para alentar esta alianza. EN Sharm-el Sheik comprobamos como, contrariamente á posición de Israel e dos E.U.A., Xordania e Exipto impulsaron un proceso diplomático que incluiría Hamas e non o aillaría. De feito, intentaron a renovación do goberno de unidade palestino entendendo que non habería armisticio, por non falar dun acordo, sen Hamas.

A separación entre Gaza e Cisxordania, que parece tan favorable a Israel, de ningunha maneira ata as políticas dos nosos aliados no mundo árabe.

A segunda razón da prolongada Guerra do Líbano foi o consenso internacional de que cada nación ten o dereito de protexe-las súas fronteiras, con tal de que se recoñezan e as fronteiras acordadas. Este é o caso entre Israel e Líbano. Non é o caso en relación a Siria e os palestinos.

Polo tanto, o establecemento dun muro invisible que marque as fronteiras internacionalmente acordadas de Israel debe ser unha compoñente vital na doutrina defensiva de Israel. Isto require unha estratexia que busque acordos diplomáticos e sexa consciente dos seus costes.

Para que ese muro se estableza, a enerxía disuasiva de Israel (que revelou defectos perigosos durante a Segunda Guerra do Líbano) debe ser restaurada sen arriscarse a unha guerra con Siria.

13 de jul. de 2007

O traballo pendente de Cunqueiro

Anque xa hai meses que está colgado en varios sitios na blogosfera galega, aínda non vira a entrevista feita no 78 a Álvaro Cunqueiro que Pedro descubreu e colgou no seu blogue. Concretamente, veño de ve-la na Rúa Xudea que Xoán Salgado mantén aberta para que poidamos segui-la pegada sefardí no noso país, e na cal podemos atoparnos con tesouros coma estes dous artigos de Luís Seoane.

A entrevista dura máis dunha hora, pero é xusto ó final cando o mestre revela os seus proxectos. Descoñezo se chegou a completa-la tarefa, anque penso que non tivo tempo dabondo coma para recolle-las andanzas deses xudeos que, na Galiza medieval, conviviron cos galegos naquelas tranquilas vilas de interior que tanto gustaban ó escritor de Mondoñedo.

12 de jul. de 2007

Quietude

Acabo de ver en Cuatro un espeluznante documental sobre Corea do Norte. O rexime totalitario aparece nel amosado con tódalas súas contradiccións: privada a xente da súa condición de persoa, truncado o libre albedrío pola vontade do pobo (por non decir: de quenes interpretan esa vontade), nada lles queda ós coreanos máis que agardar novas ordes.

Por moito que saibamos que tódolos reximes comunistas acabaran por convertir á súa población en monicreques, o marxismo-leninismo mantén en certos ámbitos da esquerda un prestixio intelectual equiparable ó que o fascismo (non chamándolle así, claro, máis si o que iso era) mantén entre tanta xente que, dito dun xeito tosco e algo abusivo, poderían considerarse de dereitas. Tra-lo fracaso do socialismo real e o desgaste dos autoritarismos de corte falanxista, as actuáis democracias parlamentarias dos sistemas capitalistas conseguiron disgustar por igual ós acérrimos dunha e doutra postura (o que, en parte, axuda a sinala-la súa simetría), deixando só un carril no medio no que coexisten a social-democracia e o neoconservadurismo.

Sendo os neocons herdeiros, coas innegables reformulacións, da vella autoritas, non supuxo para eles un gran trauma adapta-los seus esquemas ás loterías eleitorais e márqueting político. Pero para a esquerda (por fortuna, non toda), que apostou duro por sistemas que opuñan o obxetivo da Xustiza Social fronte á iniciativa privada, estes novos sitemas políticos nos que se entroniza, e cada vez máis, ó libre albedrío, pódese decir que a pillaron co pe cambiado.

Ó marxe da xa crónica discusión de se a estas alturas do capitalismo aínda é válida a dicotomía esquerda/dereita, ou se a experiencia confirma a hipótese orteguiana, sempre me considerei de esquerdas. Sen embargo, debo decir que hai veces que non entendo cómo dende esa postura política se poden defender certas cousas que moitos asumen coma axiomas: a lista é algo longa, ademáis de previsible. Dame que se en tantos sitios non hai unha esquerda de futuro, non é porque non haxa causas nin medios, senón porque constuír un futuro supón deixar polo camiño parte do pasado. E hai medo porque, a diferencia deles, o noso porvir non é previsible.

E os días pasan sen tomar unha determinación. Collidos da man dos vellos herois apolillados, e sen máis expectativas que seguir agardando ata que o capitalismo se esnafre, a esquerda (na Galiza sabémolo ben) dilapida caudáis inmensos de enerxía, malgastadas á intemperie coma ese faraónico hotel valdeiro que nunca chegará a inaugurarse en Pyongyang.

Siria invade o Líbano (outra vez)

E non pasa nada. De feito, os medios de comunicación nin sequera consideran oportuno mencionalo. É normal. Qué pode importanos unha nova que non serve para criminalizar a Israel? Pola contra, os libaneses, para os cales o conflicto árabe-israelí non é unha pantomima intelectual senón unha enorme putada, esta enésima inxerencia parece que si que lles preocupa. Así o recolle o xornal libanés Naharnet:

"Tropas sirias han penetrado tres kilómetros en el interior del territorio libanés, tomando posiciones en las montañas cerca de Yanta en el este del Valle de la Bekaa. Las fuentes dijeron que tropas sirias, apoyadas por bulldozers, fortificaban posiciones en más de un área a lo largo de la frontera libanesa, erigiendo montones de tierra y cavando cientos de trincheras y bunkers individuales." (...)

O silenzo da prensa progresista é algo ó que estamos acostumados os que no comulgamos coa ortodoxia antiisraelí, pero non por iso deixa de sorprender cómo pode calarse un feito de semellante magnitude, cando a menor irregularidade de Israel é sobredimensionada ata o caricaturesco. Como se cuestiona Daniel, o mantedor de Herutx:

"¿Es posible que un país árabe pueda ser invadido por otro país árabe y no encontremos mención alguna en nigún medio de comunicación ni medio diplomático, ni queja alguna por parte del siempre antiisraelí Consejo de Seguridad de las Naciones Unidas? ¿Qué hubiera ocurrido si Israel hubiera enviado al Tzahal tres kilómetros dentro de El Líbano y hubiera construido trincheras y bunkers?" (...)

O Líbano é probablemente o país árabe que peor parado sae do conflicto árabe-israelí, e a máis das veces sen vir a conto. A súa estratéxica situación e a febleza do seu aparello estatal condéanno a se-la plataforma do islamismo contra Israel, para terror da súa población. Crónicamente ocupado por Siria, parasitado ata a médula por Irán, o Líbano non é quén de facerse respetar polos seus veciños. O intento á desesperada por rematar cos viveiros de terroristas do sur é o última medida tendente a poñer orde dentro das súas fronteiras, pero índa de saír vitoriosos non terían máis que comenzado o camiño.

Para tódolos que só se acordan dos países árabes cando poden imputarlle as súas desgrazas a Israel, ésta é unha ocasión inmellorable para demostrar a súa solidaridade cun país que realmente o necesita. E sen embargo, o único que se escoita é silenzo.

10 de jul. de 2007

Miguel Ángel Blanco

Cómo pode alguén facer iso e chamarse a si mesmo patriota?

O galego na educación

Coma ben indica un leitor, últimamente estamos a asistir as manobras do españolismo máis recalcitrante, e faino naquel fronte que máis dano nos provoca: falo da nosa lingua.

Cando me refiro a "españolismo" non aludo ós españois que viven con normalidade no seu país e coa súa lingua, senón a aqueles que, dentro do noso, nos nega ós galegos a capacidade de vivir plenamente nas mesmas condicións. Anque é frecuente que sigan a estratexia da lura, tratando de asociar o nacionalismo con formas máis ou menos veladas de sectarismo e exclusión, o certo é que cada vez hai máis xente que rexeita eses discursos apocalípticos de quenes logo se presentan coma salvadores, prestos a resolver problemas que nunca tomarán forma.

O decreto de normalización do galego no ensino, presentado por que só pretende manete-los seus privilexios (replicado irónicamente na blogosfera galega, sobre todo nesta páxina) non é, nin moito menos, unha medida autoritaria, tal e coma se pretende facer crer. Se a día de hoxe o galego ocupa un espazo marxinal non é froito dunha elección libre e consciente da sociedade galega. Penso que ningúen pode ser acusado de vitimista se fala dunha agresión clara e sistemática durante cinco séculos co obxetivo de erradica-la nosa conciencia de pobo, sobre todo a base de marxinar o noso idioma ata que este desapareza.

Á hora de enfoca-la estado do noso idioma non pode partirse da falacia de atoparnos nunha situación de equilibrio. É dende esa desigualdade de orixe dende a que hai que enfoca-la medida. Penso que ninguén rebatirá que, nestas circunstancias, as medidas de discriminación positiva estarían máis que xustificadas.

Pero, trátase o novo decreto dunha medida de discriminación positiva? As mesmas consisten en obrigar a introducir persoas ou elementos en ámbitos nos que, por tradición ou por norma, a súa presenza fora exigua ou nula. O caso do idioma galego, que logo de sete séculos de Historia só comenzou a ser empregada na educación logo da asunción da Autonomía, é paradigmático da situación na que tales medidas estarían máis que xustificadas. Pero, repito, trataríase dunha medida desa índole?

Para sabelo, abonda con expoñer certos datos:

- Cando se permiteu que o galego accedera á educacción, a situación do noso idioma era mellor que a actual. Nese contexto, a asunción do galego coma o idioma no que se impartía (anque fora só parcialmente, de xeito case residual), non era tanto unha medida de discriminación positiva coma un recoñecemento da situación fáctica na cal a gran maioría dos alumnos eran galegofalantes.

- Este último decreto, sen embargo, é xestado nunha situación claramente diferente, e coma tal, debe aportar solucións a problemas que naquel momento non había. A día de hoxe, as novas xeracións de galego, educados cuasi-integramente en español, logo do fracaso estrepitoso da política lingüística que seguiron os Gobernos de Partido Popular, perderon de maneira sangrante contacto co idioma do país. Foi unha educación paleta e acomplexada, que asociaba o foráneo co bó, e que se avergoñaba por ver nela só unha cultura aldeana e cerril, atitude que proviña directamente dos máis rancios estereotipos franquistas (dos que índa hoxe bebe moita xente). Nesta situación, ou se toman medidas contundentes ou acabaremos por perde-lo galego como o idioma de referencia do país. De feito, fará falta unha política lingüística valente para que a inercia actual se revirta. Este decreto trata de por unha primeira pedra no proxecto máis ambicioso ó que nos enfrentamos os galegos na actualidade, isto é, o poñernos todos mans á obra para que o noso idioma goce de bóa saúde.

Algúns de nós cremos que Galiza é unha nación. Outros, que é unha rexión máis de España, e hainos que non se paran a reflexionar sobre estas cousas. Pero, máis alá das nosas diferencias políticas, o idioma é patrimonio de todolos galegos, e a todos nos compete cederlle ós nosos fillos a herdanza, a súa vez, recibimos dos nosos páis.

8 de jul. de 2007

Agora vexo a luz

"Para os ilustrados occidentais a liberdade de expresión é sagrada e, polo mesmo, hai que respetala. Pois ben, para as persoas de relixión islámica Mahoma é sagrado… ¿Non hai que respetalo? Caricaturizar a Mahoma como un terrorista, cubrindo o seu rostro cun turbante en forma de bomba coa mecha acesa ou cunha daga amenazadora destinada a matar mozas virxes, é una insensata provocación desfiguradora, por máis que determinados fanáticos islamistas lancen bombas ou avións-bomba invocando o nome do Profeta e o nome de Alá."

"A provocación das VIÑETAS recórdame a práctica do DOBRE RASEIRO. Un debuxante fai un chiste groseiro sobre un negro. Iso é racismo. Un político nega o holocausto. Iso é antisemitismo . Un profesor afirma a superioridade dos varóns sobre as femias. Iso é machismo. Un debuxante insulta a Mahoma. Iso é liberdade de expresión."



Xa sei que o tema das caricaturas pilla un pouco lonxe pero, ó toparme por casualidade con esta alfaia, non me resistin a publicala aquí. Non é que esta xente estea a favor da censura, eh?, senón que están a favor da PAZ (musiquiña de Imagine incluída). Daquela xa mudo o conto. Fala ben ás claras de como algunha xente entende o mundo: para qué buscarnos problemas se podemos ser felices obedecendo?

Por outra banda, quero crer que o de equiparar a negación da Shoá coa parodia dunha relixión é froito da profunda ignorancia de quen escribe tal cousa, e non, coma me temo, do odio á liberdade que, no noso tempo, se agocha tra-la túnica da solidaridade.

6 de jul. de 2007

Un chovinista da lingua

"Eu não sou um chauvinista do país, mas sou um chauvinista da língua. O hebraico é um maravilhoso instrumento musical. É um vulcão em erupção. Eu já criei palavras que estão no dicionário. É o mais próximo da imortalidade a que se pode chegar"

Amós Oz

Visto en Verdes Trigos.

5 de jul. de 2007

Sen termo medio

O outro día, mentres cambiaba de sitio os exemplares atrasados da revista Tempos Novos, estiven lendo de novo o artigo Democracia, relixión, e liberdade de expresión, de Miguel Vázquez Freire (número 106) no que se reflicte ben a dualidade coa que se trata ó Islam na actualidade.

O artigo, escrito no contexto da polémica polas caricaturas de Mahoma, incide nas contradiccións que actualmente dominan o tratamento do Islam que se fai en Occidente, especialmente, engadiría eu, por parte daqueles persoas e medios de comunicación autodenominadas progresistas.

"Da vella islamofobia que, sen dúbida, predomina aínda en bóa parte da cultura occidental (velaí están os estudos prácticamente inapelables do palestino Edward W. Said: Orientalismo, Libertarias 1990; Cubriendo el Islam, Debate 2005), correse o risco de pasar agora, ben a unha artificiosa islamofilia forzada, atrapados no falso dilema de optar obrigatoriamente entre o rexeite xenófobofo do Islam ou a súa aceptación acrítica, ou ben - máis frecuente - a unha autocensura alimentada a medias polo temor a caer no políticamente incorrecto e no medo físico a ser potencial vítima da agresividade fanática. En calquera dos casos, non estaríamos a falar da única superación da islamofobia compatible e coherente cunha posición democrática e igualitaria: a de considerar, a todos os efectos , a quen practican a relixión islámica como cidadáns suxeitos dos mesmo dereitos e deberes que calquera outros, e ás ideas nas que cren como dignas do mesmo respeto pero tamén do mesmo escrutinio democrático".

4 de jul. de 2007

Artigo de Ramonet

''Con Ramón Chao, estuve hace unos días en Redondela, mi villa natal, invitado por el Club Internacional de la Prensa que dirige con eficiencia Carmen Carballo.

(...)

Nuestra sorpresa vino al iniciarse el coloquio con la sala abarrotada por una asistencia en gran parte acudida de fuera de Redondela. La primera persona, muy exaltada, que tomó la palabra empezó lanzando largos improperios contra una suerte de "conjura de los judíos" que, según ella, "gracias a su poderío económico y mediático" "hacen un chantaje permanente a la opinión pública internacional evocando sin cesar el genocidio y así victimizándose". Lo que, siempre según esa persona, "les permite cometer a su vez un genocidio contra los palestinos".

Después de esa retahíla de tópicos antisemitas, expresados a gritos, lo que más nos sorprendió fue que una parte de la asistencia aplaudió como si aprobase tan lamentables propósitos.''

Recoñezo que me sorprendeu ver en EL PAÍS este artigo de Ignacio Ramonet.