Catro meses en Viena

Silence. Autor: Jorge Marum

Nunca me plantexara vivir en Viena. A cidade estaba trenzada coa historia da miña familia, pero a min atraíame máis París, Madrid, Xerusalén –cudades cuxos idiomas eu falaba. Estivera nunha ocasión en Austria, aos dezasete anos, cos meus pais, para visitar os lugares onde vivira o meu avó, quen morrera ese mesmo ano.

Pero en 2006 gañei unha beca de xornalismo que incluía catro meses de residencia nun instituto de investigación en Viena. Eu ignorábao todo da cidade. Escribinlle a todolos meus coñecidos preguntándolles dónde vivir. Extrañaba vivamente ós meus abuelos – a miña avoa falecera no 2001– por primeira vez en anos.

Encontrei á miña caseira-compañeira de cuarto –chamareina Hilke– en Craigslist. O anuncio prometía un piso “iluminado e amistoso” e unha “camiñata de dous minutos á estación Friedensbrücke”, que era la parada de metro para o meu instituto. Intercambiamos e-mails e falamos unha vez por teléfono. Díxome que era artista. Eu comentei de paso que a mi familia abandonara Viena nos anos trinta.

Cheguei tarde na noite, a principios de febreiro, e emerxín do meu taxi a unha rúa húmida, fría e valdeira. Hilke preparou té e fíxome sentar na súa cociñaa de tapiz amarelo. Se pasaras xunto a ela na rúa, non te chamaría a atención. Pelo lacio ata os hombro, case loiro. Era do tipo hippie-punk de Mitteleuropa, de 36 anos anque parecía menor, con afición a usar faldra enriba dos pantalóns, con botas de montaña e ollos delineados. Durante años, díxome Hilke, rapara a cabeza, un estilo que atribuía en parte ó seu romance co Aktionism, un movemento artístico extremo que tiña que ver coa sangre, o semen e a violencia. “Ti es xornalista”, dixo, con ganas de continuar o que avanzaramos na nosa conversación telefónica. “Sí”, respondín, “estou escribindo sobre xudeus, musulmáns e extranxeiros en Europa”. “Os xudeus son musulmáns?”, preguntou, rindo nerviosamente. “É unha pregunta estúpida, seino”. “Non, estúpida non”, dixen perplexa. “¡Oxalá fora así de sinxelo!” Excuseime, procurando terminar a conversación. Dixen que estaba cansada. Ensinoume a miña habitación, que estaba espida, cun colchón no piso e unha plancha de madeira sobre dous cabalos tamén de madeira: un escritorio. Pero estaba ben aireada e – descubriríao ó día seguinte– iluminada, con grandes ventanas do século XIX. Durminme.

En Viena sentíame como unha pantasma –transparente, desconectada, ingrávida–, unha sensación exacerbada pola miña ignorancia do idioma e pola propia Hilke, que adoitaba a encerrarse na súa habitación. Viaxei pola cidad en U-Bahn, seguindo os pasos do meu avó. Saquei frases semi-recordadas das profundidades do meu cerebro. Eine kleine espresso, bitte?

Unha semana despois da miña chegada, cheguei a casa do trabajo e puxen a teteira na estufa. Hilke saíu da súa habitación, preguntoume se podía sentarse comigo e lanzouse a contarme unha historia sobre un romance fracasado. Eu contribuín cunha historia parecida. “Si, o tío estaba un pouco tolo”, dixen, referíndome a un ex. Ela sorriu. “Todolos xudeus tolean ós corenta?”, preguntoume. “Porque sei que os ciganos si”. “Non, iso non é certo en ningún dos dous casos”, dixen con delicadeza, intentando non asustala se parecía demasiado severa. “Pero… o parecer tenes ideas moi peculiares sobre os xudeus”. “É certo”, concedeu, “é exactamente por iso que che alquilei a habitación a ti. Era obvio que eras xudía –ningúen máis saíu de Viena nos anos trinta”.

Segue aquí.