Provocación inevitábel

Por Joan B.Cullá i Clara

El Periodico de Catalunya

Para descifrar os dramáticos sucesos desenvolvidos na franxa de Gaza durante os últimos días existen dúas claves de lectura posibles. Unha é a que, partindo da tese segundo a cal Israel -mellor aínda, "o Estado sionista"- é unha entidade política agresiva, opresora e homicida por natureza, interpreta o ataque israelí contra Hamás como a enésima demostración dese carácter asasino. Se os responsables políticos e militares israelís son uns ogros sádicos que se refocilan matando palestinos, que ten de estraño que os masacren a bombazos en Gaza, con calquera pretexto?

Dado que, desde a pasada fin de semana, esta interpretación xa foi profusamente divulgada nos medios de comunicación e berrada en numerosas manifestacións convocadas en todo o mundo (particularmente, en Teherán e Beirut), permítanme que dedique estes parágrafos a resumir unha lectura alternativa da actual crise, unha lectura en termos políticos, militares e estratéxicos, non de duelo apocalíptico entre o ben e o mal. O primeiro que convén recordar é que Hamás non combate por liberar os territorios palestinos ocupados en 1967; o seu obxectivo programático irrenunciable -irrenunciable, porque emana dun mandato divino- é destruír o Estado de Israel para levantar, sobre todo o espazo comprendido entre o Mediterráneo e o Jordán, un Estado árabe e islámico, unha teocracia de tipo iraniano.

A súa loita contra os sionistas, pois, é unha loita a matar, que non admite compromisos nin transaccións. Todo o máis, e só se tácticamente convén á causa, unha tregua temporal ou hudna. O seu rexeitamento radical a idea dun Estado palestino definitivo en Cisxordania e Gaza levou a Hamás a boicotear canto lle foi posible a retirada israelí da franxa mediterránea e, unha vez consumada esta retirada (no mes de setembro do 2005), a despregar unha minuciosa estratexia da provocación -traducida no disparo de miles de proxectís contra áreas civís israelís, ou no secuestro (en xuño do 2006) do soldado Gilad Shalit- para impedir que o Exército hebreo puidese desentenderse de Gaza. Buscando as represalias e os bloqueos ditados por Tel-Aviv, o obxectivo era diáfano: evitar custe o que custe a imaxe dunha Gaza normalizada e autogobernada, libre de sionistas, que puidese persuadir aos palestinos de conformarse con lograr outro tanto en Cisxordania.

A iso entregouse Hamás despois de gañar as eleccións celebradas en xaneiro do 2006 e, aínda con maior afán, tras o seu putsch contra a Autoridade Nacional Palestina de xuño do 2007. A esta lóxica responde a decisión dos islamitas de non renovar a tregua que vencía o pasado 19 de decembro, e o lanzamento, a partir desa data, de até 80 foguetes diarios sobre as localidades de Sderot, Ashkelon e outras cidades israelís.

Neste sentido ¿Cabería dicir que Israel caeu na provocación tendida por Hamás? Si, ¿Pero podía ser doutro xeito? Que Goberno do mundo permitiríase ter por centos de miles dos seus cidadáns sometidos ao fogo inimigo durante anos e mirar cara a outro lado? Sen dúbida, as vésperas electorais en Israel e o baleiro de poder na Casa Branca precipitaron unha operación que se xestaba desde hai tempo. Unha operación sanguenta, porque se trata dunha guerra, pero limitada: se os bombardeos aéreos sobre Gaza foran -como se estivo repetindo- masivos, entón o balance de baixas contaríase por decenas de miles, como sucedeu en Hamburgo ou Dresde en 1944-1945. Das dúas frontes que todas as guerras do Oriente Próximo teñen desde hai décadas (o da imaxe mediática e o da realidade sobre o terreo), Israel perderá -xa partía vencido- no primeiro. Queda por ver como se desenvolve no segundo; porque acabar con Hamás só desde o aire non será fácil, e enviar forzas terrestres ao labirinto de Gaza suporía someter de novo ao Exército israelí ao exame que non logrou aprobar con claridade, en xullo-agosto do 2006, contra Hezbolláh no sur do Líbano.